Ik kon m’n ogen bijna niet geloven toen ik twee weken geleden op een roltrap stond, op weg naar m’n trein. Op ‘mijn’ roltrap stond iedereen rechts, zodat andere mensen erlangs konden en zelfs op het nippertje hun trein haalden. Misschien zijn zulke malle fratsen gebruikelijk in good old England, maar een dergelijke ordentelijke gekkigheid in Nederland? Lichtelijk alarmerend vond ik het. Had ik een belangrijke omslag in het collectieve denken gemist?
Op het perron aangekomen, keek ik nog eens om. De volgende lading roltrappers bestond weer uit een allegaartje dat zich breeduit had verdeeld over elke beschikbare millimeter. Hè gelukkig, ik schrok al.
Het eigenwijze Hollandse roltrapgedrag houdt de gemoederen al heel lang bezig. Eigenlijk net zolang als er mensen op roltrappen crowdsurfend hun trein proberen te halen.
Sinds een week doet ProRail, beheerder van spoor en bovenleiding, een dappere poging dat gedrag in goede banen te leiden. Op zo’n 150 roltrappen op stations in Nederland zitten stickers met de aansporende tekst:
‘links gaan, rechts staan’
Of, zoals ProRail opgewekt meldt: het heeft de stickers nu in heel Nederland ‘ingezet’ – een leger aan stickers, zeg maar. Dat goed gedrild ten strijde trekt voor volk en vaderland.
Zelf mis ik een ezelsbruggetje. ‘Links gaan, rechts staan‘ rijmt goed, maar klinkt dus precies als ‘rechts gaan, links staan‘. Net zo handig als: ‘je rechterhand is die waar de duim links zit’. Au, hoofdpijn. Doe dan iets als: Links Lopen, Rechts Rustig-an-dan-breekt-het-lijntje-niet. Maar dan beter. En dat het ene figuurtje op de sticker een geamputeerd onderbeen heeft, helpt ook niet echt. Of is dat de eerste casualty van het sticker-leger? Het kan natuurlijk best gaan werken, deze sticker, maar ja: Nederland en voorkomendheid? En we hangen met z’n allen ook nogal aan onze gewoonten. Vooral als ze een beetje stoutig zijn.
Schuldige bordjes in TORONTO
Dat dergelijke stickers en bordjes zelfs de schuld kunnen krijgen van ongeregeldheden op de trap, bleek op de stations in het Canadese Toronto. Bij alle roltrappen werd het volgende bordje verwijderd:

Roltrap in Toronto.
WALK LEFT, STAND RIGHT
Het traplopen moest namelijk juist ontmoedigd worden, omdat het zou hebben geleid tot ongelukken. De toonaangevende website The Torontoist zocht en vond 1 ongeluk: een pile-up van 8 mensen. Op een heel jaar van voorbeeldig trappenlopen. Het medium nam het voor de bordjes op:
‘The signs are there for etiquette, not to remind people that they have movable legs.’
Ach, ik snap het ook wel. We lezen met z’n allen steeds minder en dan ineens zo’n ellenlange tekst als WALK LEFT op een bordje. Da’s vragen om ongelukken.
Iets visueels dan. Op Nerdacus.com, een Amerikaans ideeënblog, oppert iemand om de traptreden als communicatiemiddel te gebruiken.
´Just paint the steps. Self-explanatory. No retrofitting, no new equipment.´
Zie hierboven hoe Nerdacus.com dat voor zich ziet. Niet slecht. Je hoeft zelfs niet meer na te denken over links of rechts. En dan nu de hamvraag: zou het genoeg zijn?