Thrillerbespreking in Het Parool                                                                                                         april 2003

 BEZETEN STAD

–

 Zo nu en dan besluit een uitgever dat een vertaling beslist is gebaat bij een frisse blik. De eerdere versie is dan verouderd, of van een dermate hartverscheurend houtje-touwtjesniveau dat het de bloeddruk ongezond laat pieken. Wie ooit in een Nederlandse vertaling van The talented Mr. Ripley heeft gelezen hoe Ripley een zwembroek kocht, ‘nauwelijks groter dan een G-snaar’, begrijpt hoe hartverscheurend dat precies kan zijn.

Bij de herziene vertaling van Stephen Kings Bezeten stad konden de herstelwerkzaamheden beperkt blijven tot uitdeuken en oppoetsen, wat niet wegneemt dat de uitgever terecht een stofkam door het boek heeft gehaald. De vertaling was tenslotte al weer 21 jaar oud en deed Kings prozaïsch taalgebruik niet altijd recht. Zo werd het kleurrijke ‘…like somebody had given their nuts a healthy tweak’, destijds zedig omgekneed tot ‘…alsof ze een pak op hun donder gekregen hadden’, terwijl er anno 2003 juist weer ‘knoerthard’ in ballen wordt geknepen. Maar ritmisch zat het met die ‘oude’ zinnen – en de bijbehorende spanningsopbouw – wel snor. Waarmee maar gezegd zij dat nieuwer niet in alle gevallen beter is.

Voor de echte Kingadepten mag Bezeten stad uit 1975 natuurlijk geen geheimen hebben. King schreef het ten tijde van het Watergateschandaal. De louche praktijken die daarbij wekenlang aan het licht kwamen, laat hij doorklinken in zijn schepping van ‘salem’s Lot, een hedendaags stadje met duistere geheimen. Het valt ten prooi aan een onverzadigbare vampier die er uitstekend gedijt. Na zonsondergang bedient hij zich rijkelijk van het onnozele halzenbuffet ter plaatse en zet daarmee een bloeddorstige kettingreactie in gang. En terwijl het overdag op straat steeds stiller wordt, bruist het nachtleven als nooit tevoren. Slechts zes mensen, onder wie een schrijver, onderkennen het kwaad en durven de ongelijke strijd aan.

Het verhaal speelt zich nadrukkelijk af tijdens de jaren zeventig, maar nog steeds is het adembenemend te lezen hoe King het onheil eerst zachtjes de bladzijden laat binnensijpelen om dan de bom te laten barsten. Uiteraard diende Bram Stokers Dracula als inspiratiebron. King las het op z’n tiende, vertelt hij in het nieuwe voorwoord van Bezeten stad, het boek dat hij inmiddels ziet als zijn eigenlijke debuut in plaats van Carrie. ‘Dat was bijna tam, in vergelijking met Bezeten stad’, oordeelt hij nu over zijn eersteling waarmee hij in 1974 toch maar meteen de jackpot binnenhaalde: 400 duizend dollar, terwijl hij als leraar Engels van 6.400 dollar per jaar moest rondkomen.

In 1979 werd Bezeten stad verfilmd tot een miniserie met David Soul als de schrijver en James Mason als het sinistere hulpje van de vampier. Een spookachtige scène daaruit dook jaren later op in een aflevering van de fameuze tekenfilmserie The Simpsons, met Bart als vampier, zwevend voor een slaapkamerraam. Toen had de Master of Horror het écht gemaakt.

Stephen King, Amsterdam: Luitingh-Sijthoff, 2003. 447 blz., € 18,95, herziene vertaling uit het Engels: W. van Mancius